Fot. Jędrzej Pilarski
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego przedstawił ogólne cele nadzoru nad rynkiem kolejowym w 2014 roku. Wynikają one z art. 3 oraz art. 7 Rozporządzenia Komisji (UE) 1077/2012 z 16 listopada 2012 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w odniesieniu do nadzoru sprawowanego przez krajowe organy ds. bezpieczeństwa po wydaniu certyfikatu bezpieczeństwa lub autoryzacji bezpieczeństwa (Dz. U. UE L 320 z 17 listopada 2012 r.). Dotyczą obowiązku opracowania strategii i planu nadzoru, przedstawienia ogólnych celów strategii, kryteriów decyzyjnych oraz procedur składania skarg na decyzje organu.
Zgodnie z realizowanymi zadaniami, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego sprawuje nadzór nad podmiotami, których działalność ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei, zgodnie z wymaganiami prawa i dobrych praktyk dotyczących poniższych obszarów:
Priorytety nadzoru Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w 2014 roku
1. Nadzór nad podmiotami posiadającymi certyfikaty, autoryzacje i świadectwa bezpieczeństwa.
2. Nadzór nad podmiotami posiadającymi certyfikaty, autoryzacje i świadectwa bezpieczeństwa w procesie recertyfikacji.
3. Nadzór nad wydanymi certyfikatami dla podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdów oraz wydanych certyfikatów w zakresie funkcji utrzymania.
4. Nadzór nad zasadnością stosowania sygnałów zastępczych.
5. Nadzór nad stanem infrastruktury oraz procesem utrzymania.
6. Nadzór nad bezpieczeństwem ruchu kolejowego w czasie prowadzonych prac inwestycyjnych na infrastrukturze kolejowej.
7. Nadzór nad stanem technicznym, procesem utrzymania i klasyfikacją skrzyżowań linii kolejowych z drogami publicznymi.
8. Nadzór nad ośrodkami szkolenia wpisanymi na listę podmiotów uprawnionych do szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o licencję i świadectwa maszynisty, jak również trybu pracy działających w tych ośrodkach komisji egzaminacyjnych.
9. Nadzór nad przestrzeganiem czasu pracy i kwalifikacji pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów kolejowych metra.
10. Nadzór nad procesem diagnostyki stanów awaryjnych taboru.
11. Nadzór nad utrzymaniem i eksploatacją pojazdów kolejowych.
12. Nadzór nad systemami sterowania ruchem kolejowym.
Pozostałe zagadnienia objęte szczególnym nadzorem Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w 2014 roku
1. Nadzór nad podmiotami odpowiedzialnymi za utrzymanie wpisanymi do krajowego rejestru pojazdów (NVR).
2. Nadzór nad pracą komisji egzaminacyjnych.
3. Nadzór nad podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych.
4. Nadzór nad stopniem przygotowania do pracy w warunkach zimowych.
5. Nadzór nad bezpieczeństwem eksploatacji bocznic kolejowych.
6. Nadzór nad procesem przewozu koleją towarów niebezpiecznych oraz nadzór nad urządzeniami ciśnieniowymi.
7. Nadzór nad przygotowaniem i realizacją procesu przewozowego wraz z elementami utrzymania infrastruktury.
8. Nadzór nad bezpieczeństwem w Metrze.
9. Nadzór nad wyrobami stosowanymi w kolejnictwie.
10. Nadzór nad przestrzeganiem praw pasażera.
11. Nadzór nad jednostkami notyfikowanymi, w tym: Laboratoria Badawcze, Jednostki Certyfikujące, Jednostki Kontrolujące.
12. Nadzór nad rejestrowaniem, badaniem i zgłaszaniem zdarzeń kolejowych w ramach SMS.
13. Nadzór nad wykonaniem rekomendacji i zaleceń Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych.
14. Nadzór nad bezpieczeństwem eksploatacji kolei linowych.
15. Nadzór nad interoperacyjnością systemu kolei w przypadkach wniosku o wydanie zezwolenia.
16. Nadzór nad realizacją zaleceń z wystąpień pokontrolnych i decyzji administracyjnych.
17. Weryfikacja zgłoszeń w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego wpływających do Prezesa UTK.
18. Nadzór nad zapobieganiem i usuwaniem skutków kradzieży i dewastacji elementów infrastruktury kolejowej.
19. Nadzór nad funkcjonowaniem ratownictwa technicznego zarządców infrastruktury.
20. Nadzór nad spełnieniem warunków wydania licencji przewoźnika kolejowego.
Udział poszczególnych zadań* w zakresie w/w obszarów przedstawia się następująco, dla priorytetów:
Dla pozostałych zagadnień udział procentowy* w całkowitej liczbie zaplanowanych czynności przedstawia się następująco:
Powyższe obszary zostały określone w oparciu o przeprowadzone analizy: wyników z działań kontrolnych sprawdzających i monitorujących, skarg i zgłoszeń, wypadkowości, wykonanej pracy eksploatacyjnej, terminów ważności certyfikatów, analizy wpływu trudności eksploatacyjnych oraz stopnia degradacji infrastruktury kolejowej.
Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że w 2014 roku Prezes Urzędu Transportu Kolejowego znacząco zwiększył liczbę działań nadzorczych - w porównaniu z rokiem 2013. W roku 2013 liczba zaplanowanych działań wyniosła 350, w roku 2014 liczba planowanych działań nadzorczych wynosi 1206, co oznacza wzrost o blisko 250 %.
Ponadto jednym z celów Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego jest promowanie kultury bezpieczeństwa, poprzez publikację wybranych, istotnych wyników z przeprowadzonych czynności nadzorczych na stronie Urzędu Transportu Kolejowego.
* Należy mieć na uwadze, że powyższe wartości zostały wyliczone przyjmując jedynie ogólnie zaplanowaną liczbę czynności, bez uwzględnienia zasobów potrzebnych do ich jednostkowej realizacji (np. rozbieżność pomiędzy pracochłonnością kontroli stopnia wdrożenia Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem a np: jazdą inspekcyjną – w powyższych obliczeniach dla obu przyjęto wartość 1 czynności).
Źródło: UTK