Stanowisko IGTL w sprawie cennika PKP PLK S.A.

Po opublikowaniu na stronach internetowych UTK projektu stawek jednostkowych za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., które mają wejść w życie 9 grudnia 2012 do Izby Gospodarczej Transportu Lądowego - organizacji samorządu gospodarczego skupiającej wyłącznie przedsiębiorstwa związane z transportem kolejowym w tym przewoźników kolejowych i posiadaczy wagonów - docierają informacje, że kolejna podwyżka stawek spotkała się tym razem z wielkim oporem. Większość przewoźników wystosowała bezpośrednio do UTK pisemne protesty przeciwko temu projektowi.

Po przeprowadzeniu analizy zaproponowanych w dokumencie stawek, okazało się, że proponowane nowe stawki są wielokrotnie wyższe niż w obecnie obowiązującym rozkładzie jazdy. W ujęciu ogólnym, wzrost zawiera się w przedziale od ok. 6 do 60% w zależności od kategorii linii kolejowej oraz masy brutto pociągu. Szczególnie drastyczne są podwyżki stawek jednostkowych opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej, który dla przewoźników towarowych jest dotkliwy w przedziale tonażowym od 600 do 1100 ton brutto.

Mając na uwadze rozwój rynku transportu kolejowego w Polsce wyrażamy nasze ogromne zaniepokojenie takim postępowaniem. Wprowadzenie wyższych stawek spowoduje dalszy wzrost kosztów transportu w Polsce. To na dłuższą metę odbije się negatywnie na atrakcyjności Polski, jako kraju, gdzie warto inwestować, bo koszty logistyczne są niezmiernie istotne dla potencjalnych inwestorów. Już dziś opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej obowiązujące w Polsce są jednymi z najwyższych w Europie przy jednocześnie stale pogarszającej się jakości tej infrastruktury. Przy tak złym stanie infrastruktury, a co za tym idzie niskiej przepustowości, niskiej prędkości handlowej, remontach i licznych objazdach, ciężko jest przekonać klientów korzystających dotychczas z transportów samochodowych do zmiany i przejścia na transport kolejowy. Akceptacja podwyżek opłat, które w naszej opinii są całkowicie nieuzasadnione, doprowadzi do zahamowania rozwoju transportu kolejowego powodując jeszcze większy spadek jego konkurencyjności względem

transportu drogowego.

To, że transport kolejowy przegrywa z transportem samochodowym jest niezaprzeczalnym faktem potwierdzonym przez ogólnie dostępne statystyki. Kryzys gospodarczy, którym uzasadniano spadek przewozów w transporcie kolejowym nie spowodował w Polsce spadku przewozów ogółem. Przy spadku przewozów koleją następował stały wzrost ładunków przewożonych samochodami. Poziom udziału rynku kolejowego obniżył się w ostatnich latach o ponad 10%. W tej niekorzystnej sytuacji przedsiębiorstwa kolejowe obciążone są nadal coraz większymi opłatami za dostęp do infrastruktury w zamian otrzymując możliwość korzystania z infrastruktury , która jest w fatalnym stanie technicznym uniemożliwiającym efektywną konkurencję z transportem samochodowym.

Ponieważ dalszy wzrost stawek jednostkowych opłaty podstawowej zagraża egzystencji głównie przewoźników kolejowych towarowych Izba w imieniu swoich członków zwraca się do Pana Prezesa z wnioskiem o nierozpatrywanie wystąpienia PKP PLK SA w/w wymienionej sprawie do czasu stwierdzenia, że wniosek ten spełnia wszystkie wymogi określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2009r w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej. Izba jest przekonana, że wniosek PKP PLK S.A wszystkich wymagań zawartych w rozporządzeniu nie spełnia ponieważ:

1. Zgodnie z § 14 rozporządzenia zarządca powinien rejestrować wszystkie koszty w sposób umożliwiający – dla poprzednich okresach obowiązywania - sprawdzenia prawidłowości określenia stawek jednostkowych opłaty podstawowej oraz stawek jednostkowych opłat dodatkowych. Ani Izbie ani żadnemu przewoźnikowi nie są znane takie dane.

2. Zgodnie z § 7 stawki jednostkowe opłaty podstawowej określa się dla pociągów pasażerskich i pociągów towarowych. Natomiast § 8 ust. 1 stanowi , że do kalkulacji stawek zarządca przyjmuje :

1) koszty bezpośrednie obejmujące:

a) koszty utrzymania,

b) koszty prowadzenia ruchu kolejowego,

c) amortyzację;

2) koszty pośrednie działalności obejmujące pozostałe uzasadnione koszty zarządcy

Infrastruktury, inne niż wymienione w pkt 1 i 3;

3) koszty finansowe związane z obsługą kredytów zaciągniętych przez zarządcę na rozwój i

modernizację udostępnionej infrastruktury.

4) pracę eksploatacyjną określoną dla poszczególnych linii i pociągów o których mowa w

par. 7

Z przytoczonych wyżej postanowień rozporządzenia wynika jednoznacznie, że koszty utrzymania, koszty prowadzenia ruchu kolejowego, amortyzacja, koszty pośrednie, koszty finansowe powinny by ustalone odrębnie dla pociągów pasażerskich i pociągów towarowych.

Polityka inwestycyjna PKP PLK zmierza jednoznacznie do szybkiej poprawy warunków podróżowania pasażerów kosztem przewozów towarowych. Większość robót inwestycyjnych i modernizacyjnych dotyczy poprawy infrastruktury dla przewozów pasażerskich.

Niestety nie znajduje to odzwierciedlenia w podziale kosztów będących podstawą do ustalania stawek jednostkowych odrębnie dla pociągów pasażerskich i odrębnie dla pociągów towarowych np. miliardowe inwestycje związane z dostosowaniem linii kolejowej Warszawa- Katowice do 200km/godz. mają obciążać wszystkich przewoźników. 200 km/godz. i ERTMS są potrzebne tylko pociągom pasażerskim.

Zdaniem Izby dotychczasowe podejście do podziału kosztów jest próbą zachowania skrośnego finansowania przewozów pasażerskich przez przewozy towarowe.

Zgodnie z regułami panującymi w UE rzeczywiste koszty przewozów towarowych powinny by finansowane przez przewoźników towarowych natomiast koszty przewozów pasażerskich powinny być pokrywane przez państwo, samorządy lokalne i w niewielkim stopniu przez przewoźników pasażerskich. Warunkiem jest jednak obciążanie przewozów pasażerskich i towarowych jedynie rzeczywistymi kosztami. Dzisiaj tak nie jest

Izba występując z niniejszym wnioskiem chciałaby doprowadzić, aby zostały sprawdzone i upublicznione rzeczywiste koszty PLK ponoszone odrębnie na realizację przewozów pasażerskich i odrębnie na realizację przewozów towarowych. Utrzymywanie dotychczasowego stanu jest zdaniem Izby naruszeniem prawa do swobodnej konkurencji

Zgodnie z § 12 cytowanego rozporządzenia Prezes UTK posiada odpowiednie kompetencje dla wyegzekwowania wniosku Izby. W przypadku jeśli wniosek nasz nie zostanie rozpatrzony, IGTL biorąc pod uwagę opinie swoich członków będzie zmuszona wystąpić do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, którego podstawowym zadaniem jest dbałość o właściwe funkcjonowanie konkurencji jako dobra publicznie pożądanego w skali całego kraju.