UTK: rola jednostki oceniającej w procesie zarządzania ryzykiem
Fot. ssf-ng.de
Prawo Unii Europejskiej wskazuje, iż każdy podmiot przeprowadzający znaczącą zmianę o charakterze technicznym, eksploatacyjnym lub organizacyjnym w zakresie swojego funkcjonowania musi wyznaczyć Jednostkę Oceniającą zgodnie z rozporządzeniem KE 352/2009.
 
Rolą jednostki oceniającej jest dokonanie weryfikacji pod względem prawidłowości zastosowania procesu zarządzania ryzykiem oraz wyników osiągniętych w ramach tego procesu. Jednostka oceniająca nie weryfikuje zatem oceny znaczenia zmiany przeprowadzonej samodzielnie przez zainteresowany podmiot.
 
W warunkach polskich każdy zainteresowany podmiot ma swobodę w zakresie wyboru jednostki oceniającej. Zgodnie z prawem wspólnotowym, jednostką oceniającą może być zarówno jednostka zewnętrzna (wyspecjalizowany podmiot świadczący usługi w ww. zakresie) jak i jednostka wewnętrzna funkcjonująca wewnątrz struktury organizacyjnej zainteresowanego podmiotu, wdrażającego zmianę.
 
Jednostka oceniająca, niezależnie od tego czy jest to jednostka wewnętrzna czy zewnętrzna, aby pełnić swoją funkcję musi spełniać odpowiednie kryteria, o których mowa w załączniku II do rozporządzenia Komisji 352/2009. Jednostka oceniająca nie może być zaangażowana, bezpośrednio ani jako upoważniony przedstawiciel, w projektowanie, wytwarzanie, budowę, wprowadzanie do obrotu, eksploatację lub utrzymanie ocenianego systemu. Ma też obowiązek przeprowadzić ocenę z zachowaniem najwyższego stopnia uczciwości zawodowej i kompetencji technicznych oraz nie może podlegać żadnym naciskom ani wpływom. Ponadto, personel odpowiedzialny za oceny musi być odpowiednio przeszkolony technicznie i zawodowo, posiadać wystarczającą znajomość wymogów dotyczących przeprowadzanych przez niego ocen oraz wystarczające doświadczenie praktyczne w ich przeprowadzaniu, a także posiadać umiejętność sporządzania raportów w sprawie oceny bezpieczeństwa, które stanowią formalne  wnioski z przeprowadzonych ocen.
 
W obecnej chwili nie ma wskazanego organu, do obowiązków którego należałoby dokonywanie weryfikacji (poprzez akredytację lub uznanie) spełniania przez jednostkę oceniającą wymogów określonych w załączniku II do rozporządzenia Komisji 352/2009. Od dnia 21 maja 2015 r. rozporządzenie to zostanie zastąpione przez rozporządzenie 402/2013 z dnia 30 kwietnia 2013 r. które ustanawia procedurę weryfikacji (akredytacja lub uznanie) zdolności Jednostki Oceniającej do pełnienia tej roli.
 
Zarządzenie dotyczy przedsiębiorstw kolejowych, zarządców infrastruktury, podmioty odpowiedzialne za utrzymanie oraz podmioty składające wniosek o zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów strukturalnych.