Nowelizacja przepisów dotyczących regulacji zasad rachunkowości przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury

Fot. PKP PLK

W wyniku zarzutów formalnych ze strony Komisji Europejskiej dotyczących transpozycji i prawidłowego stosowania przez Polskę art. 6 ust. 1 oraz art. 9 ust. 4 dyrektywy Rady 91/440/EWG zmienionej dyrektywą 2001/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych zachodzi potrzeba nowelizacji przepisów w zakresie regulacji zasad rachunkowości przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury.

Projektowane zmiany ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym wynikają z zobowiązania RP, przesłanego do Komisji Europejskiej, w odpowiedzi na zarzuty formalne wystosowane w trybie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w związku z brakiem transpozycji i prawidłowego stosowania przez Polskę art. 6 ust. 1 oraz art. 9 ust. 4 dyrektywy Rady 91/440/EWG zmienionej dyrektywą 2001/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (Dz. Urz. WE L 237 z 24.08.1991, str. 25) – naruszenie nr 2012/2222.

Biorąc pod uwagę argumenty Komisji Europejskiej i mając na celu wyeliminowanie wszelkich wątpliwości związanych z wdrożeniem ww. dyrektywy minister właściwy ds. transportu zobowiązał się do zmiany obowiązujących przepisów krajowych i do prawidłowego wdrożenia art. 6 ust. 1 oraz art. 9 ust. 4 ww. dyrektywy.

Proponowana zmiana polegać będzie na:

wprowadzeniu przepisów zapewniających, aby oddzielny rachunek zysków i strat, jak również bilans były prowadzone i publikowane z jednej strony dla działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług transportowych przez przedsiębiorstwa kolejowe, a z drugiej strony dla działalności gospodarczej związanej z zarządzaniem infrastrukturą kolejową (art. 6 ust. 1 dyrektywy),
przyjęciu przepisów dotyczących zakazu przenoszenia funduszy publicznych między zarządcami infrastruktury a przedsiębiorstwami kolejowymi (art. 6 ust. 1 dyrektywy),
transpozycji wymogu prowadzenia i publikacji rachunków zysków i strat oraz bilansów albo rocznej deklaracji aktywów i pasywów dla działalności gospodarczej związanej z towarowym transportem kolejowym (art. 9 ust. 4 dyrektywy),
przyjęciu przepisów zapewniających, aby fundusze wypłacone na rodzaje działalności związanej z zapewnianiem transportu osób, jako usługa publiczna, wykazywano osobno w odpowiednich zestawieniach rachunkowych i aby nie przenoszono ich do rodzajów działalności związanych ze świadczeniem innych usług transportowych lub jakiegokolwiek innego rodzaju działalności gospodarczej (art. 9 ust. 4 dyrektywy),
przyjęciu przepisów zapewniających prowadzenie rachunkowości w sposób odzwierciedlający zakaz przenoszenia funduszy publicznych między zarządcami infrastruktury a przedsiębiorstwami kolejowymi (art. 6 ust. 1 dyrektywy).

Proponowana zmiana art. 4 ust. 5 ustawy o transporcie kolejowym znacznie poszerza przypadki w których Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, po uzyskaniu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, będzie mógł wydać zgodę na łączenie tych dwóch funkcji.

Obecnie jest 8 zarządców infrastruktury kolejowej udostepniających infrastrukturę przewoźnikom kolejowym, ale ponadto na rynku polskim istnieje wiele przedsiębiorstw, które są właścicielami bądź dysponentami części infrastruktury kolejowej, w szczególności służącej do obsługi pociągów wymienionej w załączniku do ustawy o transporcie kolejowym część I pkt 2 np. terminali kolejowych, stacji paliw, torów i urządzeń do formowania składów pociągów. Podmioty te po wejściu tych zmian, będą mogły wystąpić do Prezesa UTK o zezwolenie na prowadzenie także działalności przewozowej. Oznacza to możliwość znacznego wzrostu zadań realizowanych przez Urząd Transportu Kolejowego.

Mając na uwadze, iż wprowadzane zmiany stanowią lex specialis wobec norm ujętych w ustawie o rachunkowości, w celu zachowania jednolitości i spójności krajowego systemu rachunkowego, zasadnym jest, aby przepisy techniczne w zakresie rachunkowości zostały opracowane przez ministra właściwego ds. finansów publicznych, który zgodnie z ustawa o działach administracji rządowej odpowiada m.in. za odpowiedzialnym za rachunkowość i rewizję finansową.

Zasady prowadzenia rachunkowości, sporządzania sprawozdań finansowych, ich zatwierdzania i badania regulują przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Kierownik jednostki określając zasady rachunkowości powinien zapewnić wyodrębnienie w księgach rachunkowych wszystkich zdarzeń istotnych dla oceby sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Ustawa o rachunkowości nie przewiduje prowadzenia odrębnej rachunkowości dla każdego rodzaju działalności wykonywanej przez jednostkę, lecz wydzielenie na kontach składników majątku związanych z poszczególnymi rodzajami działalności. Dlatego też art. 3 niniejszej ustawy wskazuje, iż postanowienia zawarte w art. 1 i art. 2 nie naruszają przepisów innych ustaw.

W związku z powyższym Izba otrzymała z MTBiGM projekt projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (wraz z uzasadnieniem oraz OSR).

Wszystkich zainteresowanych Członków IGTL prosimy o przesłanie uwag do nowelizowanych projektów.

Załączniki znajdują się w zakładce PROJEKTY DO KONSULTACJI.