IZBA GOSPODARCZA

TRANSPORTU LĄDOWEGO

Fot. Jędrzej Pilarski

Izba Gospodarcza Transportu Lądowego, po licznych uwagach swoich członków oraz w związku z powtarzającymi się zapytaniami Urzędu Transportu Kolejowego o stan realizacji zalecenia montażu rejestratorów obrazu i głosu, ma wątpliwości, czemu dawała publicznie już wyraz w piśmie z dnia 5 stycznia 2012 r.,  odnośnie możliwości skutecznego nałożenia na przedsiębiorstwa kolejowe obowiązku instalacji przedmiotowych urządzeń w trybie rekomendacji Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych.

Izba zwróciła się więc o jednoznaczne potwierdzenie, iż przedmiotowa rekomendacja jest bezskuteczna, podając poniższe argumenty:

1.    Pragniemy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 28l ustawy z dnia 28 marca 2003 r. transporcie kolejowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1594 ze zm.) zalecenia Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych powinny dotyczyć poprawy bezpieczeństwa oraz zapobiegania poważnym wypadkom, wypadkom lub incydentom. Tymczasem, z uzasadnienia pisma Przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych z dnia 22 listopada 2011 r. (PKBWK-076-305/RL/R/11) w sposób jednoznaczny wynika, że posiadanie zapisów obrazu przed pojazdem oraz głosów maszynisty powtarzających widoczny sygnał przyczynić się ma przede wszystkim do usprawnienia ustalania przyczyn i okoliczności zdarzeń w trakcie prowadzonych postępowań. Nie ulega zatem wątpliwości, iż zalecenie instalacji w/w urządzeń nie jest ukierunkowane na poprawę bezpieczeństwa. Jedynie na marginesie Izba podnosi, iż przedmiotowa rekomendacja nie uwzględnia w żaden sposób zasady proporcjonalności pomiędzy wydatkami koniecznymi na jej wykonanie, a przewidywanymi korzyściami płynącymi z jej wdrożenia.

2.    Nawet gdyby uznać, iż  powyższe zalecenia Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zmierzają do poprawy bezpieczeństwa, to Izba uważa, że wdrożenie zaleceń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymagałoby adekwatnych zmian legislacyjnych. Zmiany te winny podlegać uprzedniej ocenie z punktu widzenia zgodności z postanowieniami prawa europejskiego, gdyż stosownie do postanowień art. 8 (Krajowe przepisy bezpieczeństwa) Dyrektywy 2004/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei wspólnotowych oraz zmieniające dyrektywę Rady 95/18/WE w sprawie przyznawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym, oraz dyrektywę 2001/14/WE w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikację w zakresie bezpieczeństwa (Dz. U. UE.L.2009.313.65) w związku z art. 17a ust.9  ustawy o transporcie kolejowym, jeżeli po przyjęciu wspólnych wymagań bezpieczeństwa (CST) zamierza się wprowadzić nowe krajowe przepisy bezpieczeństwa wymagające wyższego poziomu bezpieczeństwa lub mogące mieć wpływ na działalność przewoźników kolejowych z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, minister właściwy do spraw transportu przeprowadza konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami i przedkłada do akceptacji Komisji Europejskiej projekt tych przepisów wraz z uzasadnieniem ich wprowadzenia. Z wypowiedzi Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 28 maja 2012 r. (podaną za PAP, w załączeniu) po zderzeniu pociągów w Warszawie w dniu 23 maja 2012 r. oraz w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 27 maja 2012 r., Izba wnioskuje, że na przełomie maja i czerwca 2012 r. Ministerstwo wówczas rozważało wprowadzenie systemu monitoringu wideo w kabinie maszynisty, jak i toru jazdy. Od wskazanego wydarzenia, według wiedzy Izby, stosowne przepisy prawne nie zostały wprowadzone do porządku prawnego obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Izba zwróciła się zatem z prośbą o wskazanie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, z których wynikałby obowiązek montażu urządzeń rejestrujących obraz i głos w pojazdach kolejowych.

3.    Z informacji otrzymanych od EPTOLA (EPTOLA European Passenger Train & Traction Operating Lessors' Association), zba wnioskuje również, że treść rekomendacji Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych została poddana analizie w/w stowarzyszenia, w rezultacie której uznana została za sprzeczną z prawem europejskim i  powodującą bariery w międzynarodowym transporcie kolejowym.

Uwzględniając powyższe zastrzeżenia do treści, zakresu i formy rekomendacji oraz nieuzasadnione koszty związane z jej wdrażaniem, Izba zwróciła się z prośbą o jednoznaczne stanowisko Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, jako organu który skierował rekomendację do przewoźników i zarządców.

Zdaniem Izby wdrażanie przedmiotowej rekomendacji, jako nie zmierzającej do poprawy poziomu  bezpieczeństwa, powinno być indywidualną decyzją przewoźników kolejowych prowadzących działalność w oparciu o systemy zarządzania. Tym samym, monitorowanie wdrożenia rekomendacji przez Urząd Transportu Kolejowego Izba uznała za działanie bezcelowe, niepotrzebnie obciążające przewoźników, którzy podjęli decyzję o braku wdrożenia rekomendacji.