IZBA GOSPODARCZA

TRANSPORTU LĄDOWEGO

Fot. kolej24.pl

Zdaniem Izby strona polska powinna dążyc do podpisania wielostronnego porozumienia RID. Powinniśmy opracować własny projekt przepisów specjalnych, analogiczny do tego, który został przyjęty dla siarki (przepis specjalny RID – 242), tj stwierdzający, że węgiel  kamienny (NHM 2701), brunatny (NHM 2702) i  koks  (NHM 2704) nie podlegają RID (poza poz. NHM 2803 tzn. sadza i inne postacie węgla gdzie indziej nie klasyfikowane). Zgodnie z pkt 1.5.1.2. RID  specjalne porozumienie wielostronne może być zawarte na okres do pięciu lat i wygasa automatycznie z dniem wejścia w życie zmiany do RID. W tym czasie należałoby zdecydowanie doprowadzić do wprowadzenia zmiany do RID mające na celu doprecyzowanie definicji węgla podlegającego przepisom RID, oraz niepodlegającego tym przepisom.

Węgiel wydobywany w Polsce od zawsze był i jest przewożony luzem w wagonach odkrytych.  Od nich pochodzi nazwa tych wagonów – węglarki. Dzisiaj  jego przewozy koleją w Polsce kształtują się na poziomie 100,0 mln ton i stanowią 40% masy towarowej wszystkich przewozów. Dlatego dziwi nas fakt, że przy przechodzeniu z nomenklatury NHM w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych na klasyfikację UN nikt ze strony polskiej nie zadbał o to, aby utrzymać rozdział między paliwami mineralnymi  - NHM 2701 (węgiel kamienny), NHM 2702 (węgiel brunatny), NHM 2703, NHM 2704 (koks), a innymi rodzajami węgla, które mogą być niebezpieczne tj. NHM 2803 (sadze i inne postacie węgla). Taki podział został utrzymany np. w przypadku siarki (w postaci pyłu  lub proszku – materiał niebezpieczny, w postaci granulowanej – materiał bezpieczny).

 Pozycja UN 1361 obejmuje węgiel, pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Oznacza to praktycznie, że dzisiaj wszystkie rodzaje węgla są zaliczane do klasy 4.2 RID.

i powinny być przewożone zgodnie z warunkami określonymi w VW4 RID tj,:

VW4 Przewóz luzem jest dopuszczony w metalowych wagonach z oponą wagonową, w wagonach z otwieranym dachem, w metalowych kontenerach wielkich zamkniętych lub w metalowych kontenerach wielkich przykrytych.

Warunek taki jest dla polskiego przewoźnika, eksportera i importera nie do spełnienia. Ponadto stosowanie przepisów RID przy przewozie każdego rodzaju węgla oznacza cały szereg dodatkowych obciążeń finansowych i wprowadzi potężne skutki ekonomiczne: stosowanie oznaczeń RID na wagonach, zwyżki w taryfie przewozowej za przewóz towarów niebezpiecznych (w PKP Cargo – zwyżka taryfy o 30%), obowiązek zatrudniania doradcy RID przez przewoźnika, załadowcę, i inne podmioty uczestniczące w przewozie, obowiązek składania rocznego raportu z przewozu materiałów niebezpiecznych itp. Tym samym w konsekwencji przełoży się to na istotny wzrost cen węgla – głównego źródła energii w Polsce.

Z dostępnych dokumentów wynika, że pomimo zmian w RID , wszystkie przewozy węgla w Europie były traktowane jako przewozy towarów „normalnych“. Problem został zgłoszony przez UIC na posiedzeniu stałej Komisji Ekspertów RID w Rydze w listopadzie 2012 roku. Przedłożono wówczas dokument stwierdzający na terenie Niemiec    wystąpiły przypadki samozapłonu węgla w przewozach żeglugą śródlądową. Postanowiono wówczas, że do czasu wprowadzenia specjalnych przepisów w RID w zakresie przewozu węgla kamiennego luzem należy możliwość takich przewozów zapewnić zainteresowanym krajom na podstawie specjalnego porozumienia. Do tego postanowienia Komisji Ekspertów delegacja polska nie zgłosiła żadnych uwag.

Następnie temat ten stanął na posiedzeniu Komisji Ekspertów RID w listopadzie 2013 roku w Kopenhadze. Zaproszony specjalnie na to posiedzenie przedstawiciel EURACOAL zaproponował, aby w dalszych pracach oprzeć się na przepisach specjalnych 803 ADN dotyczących żeglugi śródlądowej. Na posiedzeniu EURACOAL przedstawił konkretny projekt przepisów specjalnych 665 dla transportu kolejowego wraz z uzasadnieniem(patrz INFO 4 do protokołu stałej Komisji Ekspertów RID, Kopenhaga 18-22 listopada 2013).

Również na tym posiedzeniu strona polska nie zgłaszała żadnych uwag. Należy zatem uznać, że propozycję zaakceptowała.

Analizując treść projektu przepisów specjalnych 665, IGTL proponuje:

• Rozważenie skreślenia podpunktu d) mówiącego o konieczności przeszkolenia personelu na wypadek pożaru, ponieważ pracownicy przewoźników kolejowych muszą być w tym zakresie przeszkoleni.
• Przedyskutować na posiedzeniu Komisji Ekspertów RID sprawę przewozu węgla brunatnego, ponieważ klasyfikacja NHM oprócz węgla kamiennego 2701 i koksu 2704 zawiera także pozycję 2702 węgiel brunatny. Przewozy tego węgla występują także w eksporcie z Polski z kopalni Turów  do Niemiec. Aby uniknąć  kłopotów na przyszłość należałoby przepisami specjalnymi objąć także  przewozy węgla brunatnego.

Rozwiązaniem alternatywnym które zdaniem IGTL byłoby najbardziej właściwym i rzeczowym podejściem do próby rozwiązania tego tematu mogłoby być zaproponowanie przez stronę polską własnego projektu przepisów specjalnych wzorem rozwiązań przyjętych dla siarki (przepis specjalny RID – 242), tj stwierdzające, że węgiel  kamienny (NHM 2701), brunatny (NHM 2702) i  koks  (NHM 2704) nie podlegają RID (poza poz. NHM 2803 tzn. sadza i inne postacie węgla gdzie indziej nie klasyfikowane).

Reasumując, ze względu na interes gospodarczy Polski  należy dążyć do jak najszybszego wejścia w życie przepisów specjalnych o których mowa powyżej, dla węgla kamiennego, brunatnego i koksu.

Jeżeli wprowadzenie przepisów specjalnych o których mowa powyżej, będzie się przeciągać, to ze względów ekonomicznych, celowe jest podpisanie specjalnego porozumienia wielostronnego o treści identycznej  jak projekt przepisów specjalnych po zmianach o których mowa w pkt. poprzednim, ponieważ strona niemiecka rozważa np. takie rozwiązanie jak wprowadzenie szczególnych regulacji dla węgla niemieckiego. Zgodnie z pkt 1.5.1.2. RID  specjalne porozumienie wielostronne może być zawarte na okres do pięciu lat i wygasa automatycznie z dniem wejścia w życie zmiany do RID. W tym czasie należałoby zdecydowanie doprowadzić do wprowadzenia zmiany do RID mające na celu doprecyzowanie definicji węgla podlegającego przepisom RID, oraz niepodlegającego tym przepisom.