Sejm za poprawkami do ust. o funduszu kolejowym ułatwiającymi inwestycje

Sejm przyjął w czwartek większość poprawek do nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym. Nowela zakłada ułatwienie w prowadzeniu inwestycji kolejowych oraz wprowadza uprawnienia dla samorządów, które będą mogły wystąpić o decyzję ws. lokalizacji linii kolejowej.

Senatorowie na początku stycznia br. zaproponowali dziewięć poprawek. Jedna z nich precyzuje, że odszkodowanie za nieruchomość zajętą w związku z budową linii kolejowej musi być wypłacone w terminie 14 dni od ostatecznej decyzji o ustaleniu odszkodowania. Wysokość odszkodowania ustalają PKP PLK i dotychczasowy właściciel. Jeśli przez dwa miesiące od ostatecznego ustalenia linii kolejowej nie dojdzie do uzgodnienia, jego wysokość ustala wojewoda.

Kolejna poprawka umożliwia ukaranie organu wydającego zgodę m.in. na inwestycje kolejowe karą pieniężną w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki; poprawka dotyczy prawa budowlanego. 

Inna z poprawek doprecyzowuje, że nieruchomości zajęte na inwestycje kolejowe stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego w zależności od tego, kto złożył wniosek w tej sprawie. Pozostałe poprawki miały charakter doprecyzowujący, stylistyczny lub legislacyjny. 

Zgodnie z nowelą skrócenie procedur administracyjnych związanych z inwestycjami kolejowymi, ma się odbyć m.in. poprzez wprowadzenie czasowych uprawnień dla zarządcy infrastruktury kolejowej (PKP PLK - PAP) oraz jednostek samorządu terytorialnego do korzystania z nieruchomości niezbędnych do dokonania przebudowy i modernizacji infrastruktury kolejowej bez konieczności dokonania wywłaszczenia. W ten sposób będzie można też zająć teren wód płynących lub teren dróg publicznych. Takie zajęcie nieruchomości możliwe byłoby na czas trwania inwestycji. 

Obecnie przepisy ustawy o transporcie kolejowym nie pozwalają podmiotom realizującym inwestycje kolejowe zajmować nieruchomości na czas realizacji projektu bez konieczności dokonywania ich podziałów i wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. 

W uzasadnieniu do noweli wskazano, że ten problem szczególnie często występuje podczas modernizacji linii kolejowych, gdy konieczna jest budowa skrzyżowań dwupoziomowych. W konsekwencji, następuje zmiana stanu prawnego części nieruchomości drogowej, powstaje obowiązek wypłaty odszkodowań oraz zarządzania częścią drogi (w okresie 5-letniego okresu monitorowania inwestycji realizowanej ze środków unijnych), co zdecydowanie wykracza poza zakres statutowych działań zarządcy infrastruktury kolejowej, czyli PLK S.A. a także przedłuża cały proces inwestycyjny. 

PKP PLK budując linię kolejową do przejazdu pociągów z prędkością 160 km/h lub wyższą ma obowiązek przebudować skrzyżowanie jednopoziomowe na dwupoziomowe, czyli wybudować wiadukt drogowy oraz niezbędne drogi równoległe stanowiące dojazdy od likwidowanych skrzyżowań jednopoziomowych. 

Nowe prawo przewiduje też, finansowanie bądź współfinansowanie z pieniędzy publicznych zakupu lub modernizacji pojazdów kolejowych PKP PLK przeznaczonych do diagnostyki, utrzymania, naprawy lub budowy infrastruktury kolejowej, oraz przeznaczonych do prowadzenia działań ratowniczych. PKP będzie mogła wykorzystać środki ze sprzedaży akcji lub udziałów na sfinansowanie kosztów inwestycji lub remontów dworców kolejowych i wsparcia finansowego spółek utworzonych przez PKP S.A. 

Nowela zakłada również, że nie tylko PKP Polskie Linie Kolejowe, ale też jednostki samorządu terytorialnego będą mogły wystąpić o decyzję ws. lokalizacji linii kolejowej. 

Nowela ma także przyczynić się do zwiększenia liczby przewozów intermodalnych (to przewozy realizowane, co najmniej dwoma różnymi środkami transportu - PAP), poprzez umożliwienie obniżania kosztów korzystania z infrastruktury kolejowej przez przewoźników.

Źródło: PAP