VAP Forum – Bocznice Zurych 2. czerwca 2016

Fot. I. Gójski

VAP organizacja społeczna działająca w obszarze transportu kolejowego od ponad 100 lat. Nazwa pochodzi od pierwszych liter Verlader (załadowca) Anschliesser (posiadacz bocznicy) Private Wagen (wagony prywatne)

W dniu 2 czerwca VAP zorganizował forum poświęcone przewozom towarów koleją ze szczególnym uwzględnianiem bocznic. Na zaproszenie VAP w forum wziął udział były prezes IGTL, a obecnie szef Zespołu Ekspertów IGTL Ireneusz Gójski.

Wybór tematu forum został wywołany najpoważniejszymi od ponad ćwierćwiecza zmianami regulacji prawnych dotyczących przewozów towarów koleją.

Szwajcaria należąca do Europejskiego Obszaru Gospodarczego wprowadza u siebie wszystkie regulacje wprowadzane w Unii Europejskiej. Między innymi wprowadzone zostaną regulacje wynikające z dyrektywy 2012/34/UE w sprawie utworzenia jednolitego obszaru kolejowego o które toczy się w Polsce jeszcze dyskusja.

Drugą przyczyną jest brak wzrostu udziału przewozu towarów koleją w przewozach ogółem.

Od 1 lipca 2016 wejdą w życie:

1. Ustawy o transporcie towarów koleją i żeglugą

2 Rozporządzenia o transporcie towarów koleją i żeglugą

a od zmiany rozkładu jazdy 2016/2017 nastąpi zasadnicza zmiana sposobu ustalania stawek dostępu do infrastruktury kolejowej.

Ustawa o transporcie towarów koleją i żeglugą nakłada na rząd obowiązek opracowania „Programu dla przewozu towarów koleją” który powinien zawierać podstawy do rozwoju:

stacji rozrządowych itp.
torów ogólnego użytku,
terminali intermodalnych,
bocznic kolejowych,
innych ważnych dla przewozu towarów koleją.

Dalej ustawa przewiduje, że Konfederacja może finansować budowę, rozbudowę i odnowę terminali intermodalnych do wysokości 60 % kosztów.

Kantony i gminy są natomiast odpowiedzialne za właściwe planowanie przestrzenne aby strefy przemysłowe i produkcyjne wyposażyć w bocznice.

Rozporządzenie natomiast przewiduje, że pomoc finansowa może być udzielana dla

terminali intermodalnych o obrocie ponad 5000 TEU rocznie,
bocznic o obrocie ponad 12 000 ton lub 720 wagonów rocznie.

Rozporządzenie przewiduje warunki uzyskiwania wsparcia finansowego dla

przewozów intermodalnych przez Alpy
nowych rodzajów ofert dla przewozu towarów koleją.

Rozporządzenie reguluje także otwarty dostęp do bocznic kolejowych, co wiąże się z koniecznością opracowania w ciągu trzech lat nowych przepisów wewnętrznych dla każdej bocznicy.

W 2017 roku zaczną obowiązywać w Szwajcarii nowe zasady ustalania stawek dostępu do infrastruktury kolejowej.

Dotychczas stawki dostępu były związane z masą pociągu. Im większa masa tym wyższa stawka. Od nowego roku odchodzi się od tej regulacji. Stawki dostępu będą zależeć od współczynnika zużycia szyn. Celem jest dostosowanie stawek dostępu do kosztów utrzymania infrastruktury. Współczynnik ten zostanie określony na podstawie zużywania się szyn wskutek:

nacisków dynamicznych,
zużycia w czasie rozruchu i hamowania,
wpływu taboru kolejowego na zużycie rozjazdów kolejowych.

W Polsce od lat spada udział przewozów kolejowych w przewozach ogółem. W szybkim tempie zejdziemy poniżej 10 %. Wszystkie przyrosty zabiera transport samochodowy

Wielokrotnie organizacje samorządu gospodarczego występowały o nowelizacje strategii rozwoju transportu. Jak dotychczas bez rezultatu. Rząd ogłosił publicznie, że ma 1 mld złotych na rozwój transportu intermodalnego ale nie ma strategii jego rozwoju.

Nowa jeszcze ciągle dyskutowana ustawa o transporcie kolejowym zalicza bocznice do infrastruktury kolejowej do której ma być otwarty dostęp. Pojawia się pojęcie zarządcy infrastruktury bocznicowej.

Ta nowa ustawa zakłada nowe zasady ustalania stawek dostępu, wyniki nowych są trudne do oszacowania.

Powstaje pytanie czy nie warto by było upowszechnić rozwiązań szwajcarskich w Polsce ?

Tekst: I. Gójski