Izba Gospodarcza Transportu Lądowego oraz Railway Business Forum wystąpiły do Ministra Infrastruktury w nawiązaniu do informacji o przyjęciu przez Radę Ministrów projektów uchwał opracowanych przez Ministra Infrastruktury, zakładających zwiększenie limitu finansowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Programu Budowy 100 Obwodnic o 115 mln zł w związku z rosnącymi kosztami realizowania inwestycji drogowych, spowodowanymi m.in. wzrostem cen surowców, materiałów i kosztów pracy, a także wojną w Ukrainie. Organizacje zwróciły się w imieniu branży budownictwa kolejowego z apelem o pilne wprowadzenie analogicznych rozwiązań w odniesieniu do Krajowego Programu Kolejowego i Programu „Kolej +”.
Podkreślono w piśmie, że jest niezrozumiałe, dlaczego działania mające na celu zapewnienie zwiększonego finansowania programów inwestycyjnych, które mają pozwolić na wprowadzenie mechanizmu waloryzacji na wszystkich zawartych kontraktach na poziomie do 10%, dotyczą wyłącznie budowy dróg. Problemy ze wzrostem cen materiałów i ich dostępnością są na kolei takie same lub w odniesieniu do niektórych asortymentów nawet większe, np. stal (szyny), miedź (druty trakcyjne). Co więcej, wykonawcy inwestycji kolejowych i producenci materiałów i urządzeń znajdują się w bardzo trudnej, w niektórych przypadkach krytycznej sytuacji, ze względu na trwający kilkanaście miesięcy zastój w ogłaszaniu nowych przetargów. Budownictwo drogowe, korzystając ze stabilnego finansowania z KFD nie doświadczyło drastycznego dołka inwestycyjnego na przełomie perspektyw finansowych, a obecnie ma w MI priorytet w rozwiązywaniu problemów z waloryzacją.
Kolej nie doczekała się analogicznych rozwiązań finansowych, pomimo konsekwentnych apeli branży od wielu lat i nadal pozostajemy zakładnikiem zatwierdzenia przez Komisję Europejską programów operacyjnych i KPO, co jest opóźnione z przyczyn niezależnych od firm wykonawczych i produkcyjnych oraz zamawiającego. Odnosząc się do cytowanej na stronie MI wypowiedzi Pana Ministra odnośnie zwiększenia w wyniku ustaleń z branżą limitu waloryzacji przy zachowaniu podziału ryzyka po 50%, organizacje zwracają uwgę, że po stronie rynku wykonawstwa kolejowego jest od wielu miesięcy jednoznaczne stanowisko, że jest to rozwiązanie niewłaściwie skonstruowane i trudno zaakceptować stwierdzenie, że zostało ono „ustalone” z branżą. W naszej opinii jest ono nam narzucone i w sytuacji braku zgody na zastosowanie rozwiązań wzorowanych na umowach Banku Światowego, jak ma to w przypadku inwestycji realizowanych przez Wody Polskie, (podział ryzyka: 80% lub 90% po stronie zamawiającego, a 20% lub 10% po stronie wykonawcy), przyjmujemy obecny wzór waloryzacji jako opcję lepszą niż zupełny brak waloryzacji, ale na pewno nie propozycję optymalną dla sprawnej i skutecznej realizacji inwestycji.
Obecne wzrosty kosztów związanych z materiałami, energią, paliwami, pracą, itd. są znacznie wyższe niż limit waloryzacji ustalony jako 10% od połowy wartości kontraktu. W przypadku szeregu inwestycji poszczególne grupy kosztów wzrosły w odniesieniu do szacunków z ofert o kilkadziesiąt procent lub nawet kilkukrotnie i zachodzi ogromne ryzyko braku możliwości zrealizowania planów inwestycyjnych, a także doprowadzenia firm do wyboru między karą za odstąpienie od realizacji umowy a narażeniem się na jeszcze wyższe straty w wyniku realizacji inwestycji. Dlatego IGTL i RBF zwracają się do Pana Ministra z apelem o jak najpilniejsze podjęcie działań mających na celu realne rozwiązanie tego palącego problemu.